Od kiedy obowiązują nowe klasy kotłów grzewczych?

Nowe klasy kotłów grzewczych obowiązują w Polsce zgodnie z przepisami wprowadzonymi od 1 stycznia 2023 r., a zaostrzone regulacje dotyczące montażu nowych kotłów grzewczych na paliwa stałe zaczną obowiązywać od 2025 r.. Celem tych zmian jest stopniowe wycofanie z rynku kotłów starszych klas (1–4) i bezklasowych oraz wspieranie kotłów klasy 5, które spełniają najwyższe standardy emisyjne i efektywności energetycznej [1][2][3].

Kiedy zaczęły obowiązywać nowe klasy kotłów grzewczych?

Nowe wymogi dotyczące kotłów grzewczych weszły w życie 1 stycznia 2023 roku. Od tego momentu rozpoczęto proces eliminacji urządzeń starszych generacji, w tym kotłów bezklasowych i klasy 1–4 [1][2]. Wytyczne tych zmian obowiązują na terenie całego kraju i są elementem szeroko zakrojonej polityki ochrony powietrza.

Kluczowym momentem jest rok 2025, od którego montaż nowych kotłów na węgiel, drewno czy pellet będzie możliwy wyłącznie wtedy, gdy będą one spełniały standardy emisyjne klasy 5. W niektórych województwach nadal może być dopuszczalna klasa 4, jednak podlega ona dynamicznym ograniczeniom i docelowo także będzie wycofywana [1][3].

Etapy wprowadzania ograniczeń – kluczowe daty i obowiązki

Harmonogram zmian dotyczących klas kotłów grzewczych został przewidziany w kilku etapach:

• Od 1 stycznia 2023 r. – Rozpoczęcie procesu eliminacji z rynku kotłów nieposiadających klasy 5. Wiąże się to z zakazem produkcji oraz montażu kotłów bezklasowych, klasy 1 i 2. W praktyce większość tych urządzeń już wcześniej została wycofana z obrotu [1][2].
• Od 2025 r. – Zakaz montażu nowych kotłów na paliwa stałe (węgiel, drewno, pellet) innych niż klasa 5 (wyjątkowo klasa 4 w nielicznych województwach, lecz ten przywilej będzie wygaszany) [1][3].
• Od 2026 r. – Planowany zakaz użytkowania kotłów klasy 3 i 4; po tej dacie legalne użytkowanie dotyczyć będzie wyłącznie urządzeń klasy 5 [1].

Zmiany te mają wpływ na rynek urządzeń grzewczych oraz na dostępność dofinansowań.

Co wyróżnia kotły klasy 5?

Kotły klasy 5 są najbardziej zaawansowane technologicznie na rynku urządzeń zasilanych paliwem stałym. Główne cechy:

• Bardzo niska emisja szkodliwych pyłów oraz związków organicznych – mniej niż 20 mg/m³ (wymóg od 2025 r.) [3]
• Wysoka efektywność energetyczna i niskie zużycie paliwa [2][3]
• Obowiązek posiadania certyfikatu Ecodesign (Ekoprojekt), który potwierdza spełnienie europejskich wymagań dotyczących niskiej emisji i wysokiej sprawności [1][3]
• Spełnianie normy PN-EN 303-5 klasa 5 dla kotłów na pellet oraz badania rzeczywistej emisji pyłu [3]

Kotły niższych klas (1–4) nie spełniają nowych, rygorystycznych standardów i zostały lub w najbliższym czasie zostaną wycofane z eksploatacji [1][2].

Certyfikacja i normy – podstawa nowych regulacji

Obecnie klasyfikacja kotłów grzewczych opiera się o europejską normę PN-EN 303-5, która wyróżnia klasy 3, 4 oraz 5 pod względem efektywności spalania i emisji szkodliwych substancji. Klasa 5 jest najwyższym standardem oraz warunkiem dopuszczenia do sprzedaży i montażu od 2025 r. w większości regionów Polski [2][3].

Od 2025 r. każdy kocioł na pellet przeznaczony do montażu musi posiadać:

• Pozytywny certyfikat Ecodesign
• Normę PN-EN 303-5 klasa 5
• Stwierdzoną rzeczywistą emisję pyłów niższą niż 20 mg/m³

Certyfikacja i badania emisji realnej są niezbędne nie tylko dla spełnienia wymogów prawa, lecz także dla uzyskania udziału w programach dofinansowania (np. „Czyste Powietrze”) [3].

Wpływ nowych klas kotłów na użytkowników

Wprowadzenie nowych regulacji oznacza konieczność wymiany przestarzałych źródeł ciepła przez właścicieli budynków. Stosowanie kotłów niższych klas (1–4) lub bezklasowych będzie wiązało się z naruszeniem przepisów i niemożnością uzyskania dotacji na modernizację systemu grzewczego [1][2][3].

Kotły klasy 5 umożliwiają korzystanie z rządowych programów wsparcia i spełniają warunki obowiązujące w zakresie emisji, energooszczędności oraz bezpieczeństwa. Obowiązkowa certyfikacja pelletu i urządzeń grzewczych jest podstawą do przyznawania dofinansowań oraz uzyskania oszczędności na eksploatacji kotła.

W kontekście aktualnych trendów rośnie także popularność odnawialnych źródeł ciepła, takich jak pompy ciepła i ogrzewanie elektryczne, które stopniowo uzupełniają lub wypierają tradycyjne urządzenia na paliwa stałe [1].

Podsumowanie – od kiedy obowiązują nowe klasy kotłów grzewczych?

Nowe klasy kotłów grzewczych (klasa 5 oraz wymogi Ecodesign) obowiązują formalnie od 1 stycznia 2023 roku, a od 2025 roku montaż nowych kotłów będzie możliwy wyłącznie, gdy spełniają one wymagania klasy 5. Jednocześnie od 2026 roku będzie obowiązywał zakaz użytkowania kotłów klasy 3 i 4. Wszystkie te regulacje mają na celu poprawę jakości powietrza, zmniejszenie emisji szkodliwych pyłów i przejście na bardziej ekologiczne, wydajne źródła ogrzewania [1][2][3].

Źródła:

• [1] https://www.defro.pl/jakie-piece-mozna-montowac-w-2025-r/
• [2] https://energobielsk.pl/blog/jakiej-klasy-piec-posiadam-do-kiedy-trzeba-wymienic-piec-na-kociol-piatej-klasy/
• [3] https://www.extrakotlynapelet.pl/poradnik/czyste-powietrze-zmiany-w-programie-2025-co-nowego-dla-kotlow-na-pellet/